To, co odróżnia człowieka żywego od martwego Chińczycy nazywają Shen, co najczęściej tłumaczy się jako “duch” lub “dusza”. Shen widać w oczach - jeśli patrzycie w czyjeś oczy i widzicie ich blask, jeśli dostrzegacie, że w środku ktoś jest - to wchodzicie w kontakt z Shen drugiej osoby. Jeśli funkcje Shen są prawidłowe, to z człowiekiem możemy nawiązać prawdziwy kontakt wzrokowy, a jego mowa jest wyraźna i spójna.
1. Czym jest Shen?
Shen to wszystkie funkcje umysłowe (świadomość, zdolności umysłowe, percepcja - odbieranie i interpretacja bodźców) oraz wszystkie funkcje mentalne, emocjonalne i duchowe człowieka.
Shen łączy w sobie aspekty reprezentowane przez inne części naszej psychiki (powiązane z różnymi narządami wewnętrznymi), sam jednak najbardziej związany jest z Sercem. Od tego, czy Serce jest "niezakłócone" zależy to, jak odbieramy świat. Czyste i spokojne Serce pozwala na odbiór rzeczywistości bez zakłamań. Wszelkie "zakłócenia" w Sercu - takie jak silne emocje, zamartwianie się, pożądania, oczekiwania, porównania, przywiązania do jakichś koncepcji - będą zniekształcać odbiór rzeczywistości. W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej idea ta jest określana jako koncepcja "pustego Serca" - Serca, które ma stwarzać przestrzeń dla Shen i umożliwić nam trafną percepcję świata.
2. Yi - przetwarzanie informacji
Yi - aspekt ducha powiązany ze Śledzioną, reprezentuje funkcje związane z myśleniem. W aspekcie fizycznym Śledziona jest odpowiedzialna na przetwarzanie pożywienia na substancje odżywcze, w aspekcie psychicznym natomiast - za przetwarzanie informacji na takie, które organizm będzie w stanie przyswoić. Yi reprezentuje zatem funkcje takie jak: zdolność do analitycznego myślenia i analizy sytuacji życiowej, przetwarzanie i przyswajanie informacji, umiejętność koncentracji, wpadanie na pomysł, tworzenie koncepcji, powstanie intencji zrobienia czegoś, rozgryzienie problemu.
Zaburzenia Yi - takie jak nadmierne rozmyślanie, rozpamiętywanie wydarzeń z przeszłości, ciągłe drążenie tematu, dzielenie włosa na czworo, zamartwianie się - osłabiają pracę Śledziony, prowadząc w końcu do problemów trawiennych, uczucia pełności w nadbrzuszu, bólu brzucha czy wzdęć.
3. Zhi - wytrwałość wody
Zhi - powiązane z Nerkami - to aspekt naszego ducha reprezentujący siłę woli, ambicję, determinację i wytrwałość. To chęć kontynuowania działania mimo trudności, konsekwentne podążanie wybraną drogą, nawet jeśli spotykają nas niepowodzenia i pojawiają się problemy.
Nerki w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej należą do Przemiany Wody i Zhi można porównać do kropli, która drąży skałę - wytrwale robi swoje tak długo, aż osiągnie zamierzony efekt. Zaburzenia Yi będą się wyrażać jako “słomiany zapał”, porzucanie rozpoczynanych działań, łatwe poddawanie się przy występowaniu trudności.
4. Hun - sny i intuicja
Hun - związany z Wątrobą - to ciekawy aspekt ducha człowieka. Hun odpowiada za intuicję, inspirację, wyobraźnię, za wizje (szamańskie, prorocze), za śnienie, wspomnienia, widzenie (Wątroba związana jest z oczami) i spojrzenie w głąb siebie oraz za umiejętność planowania. Dość częstą patologią Wątroby jest niedobór krwi, co ma bardzo duży wpływ na Hun - pojawiają się wtedy zaburzenia snu: bezsenność, koszmary, bardzo intensywne sny.
5. Po - działania automatyczne i instynktowne
Po związane z Płucami jest najbardziej somatyczną manifestacja ducha i odpowiada za zarządzanie procesami obsługiwanymi przez autonomiczny układ nerwowy (np. oddychanie, ruchy jelit, bicie serca). Po steruje też wszelkimi zachowaniami instynktownymi oraz wykonywanymi automatycznie. Bardzo ważnym składnikiem Po jest instynkt przetrwania, kurczowe trzymanie się życia - Po umożliwia robienie moralnie niewłaściwych rzeczy w obliczu zagrożenia życia swojego lub bliskich. Kradzież, agresja czy nawet zabójstwo w obronie własnego życia to działania podejmowane przez nas wtedy, gdy Po działa prawidłowo. W przypadku patologii Po, człowiek będzie robił niemoralne rzeczy nawet wtedy, gdy nie ma zagrożenia. Będzie szedł "po trupach do celu" - kradł, oszukiwał, krzywdził nie po to by przetrwać, lecz dla własnych korzyści (żeby się wzbogacić, dostać lepszą pozycję, zdobyć władzę itp.).
W ten sposób Chińczycy postrzegają naszą duszę. Każdy z jej aspektów w swojej fizjologii pełni jakąś funkcję. Jeśli funkcje te działają prawidłowo, psychika człowieka jest zrównoważona i jego reakcje są odpowiednie do sytuacji. Natomiast różnorodne problemy psychiczne są w Medycynie Chińskiej określane jako zaburzenia Shen. Zaburzone Shen wymaga terapii - nie zawsze wystarczy działanie akupunkturą. Jeśli zaburzenie jest poważne, konieczne jest leczenie u psychiatry, jednak nawet w tych przypadkach akupunktura może bardzo wspomóc terapię jako leczenie uzupełniające, pomagające pozbyć się uciążliwych objawów, uspokoić czy wzmocnić psychicznie.
Commenti